Во последните неколку месеци се објавија многу загрижувачки новинарски текстови за квалитетот на воздухот во нашите училишта. Бесот расте помеѓу родителите, кои сметаат дека работите не смеат да продолжат вака. Но дали ситуацијата е навистина толку сериозна како што тврдат некои луѓе? И како да продолжите да го испраќате вашето дете без да го изложувате на токсични гасови?
Штетен воздух во две од три училиштаВо март оваа година, Greenpeace објави студија спроведена во 222 белгиски училишта во соработка со своите партнери и „Лигата на фамилии“. Од средината на ноември до средината на декември 2017 година, организацијата ја мереше концентрацијата на азот диоксид (NO2) со употреба на пасивни примероци. Овој гас, емитуван особено од дизел-возила, е многу штетен по здравјето. Премногу азот диоксид во воздухот го зголемува ризикот од астма, алергиии дијабетес, особено кај децата. Овој гас влијае штетно и врз когнитивниот развој.
Како резултат на овие мерки, дури две од три училишта се соочуваат со среден до низок квалитет на воздухот. Овие резултати се засноваат врз прагот од 20 μg/m3 за прифатлив квалитет на воздухот. Пет училишта дури имаа концентрација над европската гранична вредност од 40 μg/m3.
Според BuroBlauw, холандската агенција што го спроведе истражувањето во име на Greenpeace, автомобилскиот сообраќај е главниот виновник за загадувањето на воздухот во училиштата. На пример, квалитетот на воздухот во градските училишта е понизок од оној во селските училишта. Поточно, некои селски училишта што се наоѓаат на тесни улици до високи згради („градски кањони“) имаат повисоки отчитувања од градските училишта коишто не се наоѓаат во градски кањон.
Училиштата не се единствените места каде што децата треба да се справуваат со загаден воздух. Врз основа на официјалните фламански податоци за квалитетот на воздухот, граѓанското здружени од Антверпен StRaten-Generaal ја процени ситуацијата во училиштата, како и во детските домови, летните кампови и спортските игралишта. Оваа студија — којашто започнува од гранична вредност од 20 μg/m3 — прикажува дека околу една третина од овие места се изложени на воздух со низок квалитет.
Резултатите од овие две студии се запрепастувачки. Концентрацијата на азот диоксид не е висока само во градските средини, туку и на места каде што може да се очекува само воздух со повисок квалитет. Извештај од програмата Pano на фламанскиот канал Éen му овозможи на Фландерс да го разбере проблемот подобро.
Во Брисел и Фландерс, родителите и децата веќе излегоа на улиците неколку пати за да демонстрираат за подобар квалитет на воздухот во училиштата. Повеќе од четириесет училишта беа дел од кампањи на последниот ден од велигденските празници. Демонстраторите ги блокираа улиците и го изразија својот гнев со респиратори и слогани, како на пример, „се гушам“ и „дајте ми воздух“. Им здодеа од „долгите и смрдливи сообраќајни гужви“ во близина на училиштата, па побараа од политичарите да преземат одговорност.
Фламанската министерка за екологија Јоке Шауфлиге ја признава потребата за преземање дејствија. Во дневниот весник De Morgen, таа изјави дека „дедизелацијата“ и зоните со слабо испуштање издувни гасови се најдобри краткотрајни решенија. Според министерката, малите и локални иницијативи се од големо значење. Сепак, граѓанските здруженија го сметаат ова за недоволно. Ја истакнуваат потребата за здружен пристап и сметаат дека треба да се спречи поставувањето чувствителни локации, како на пример училишта, во близина на патишта со густ сообраќај.
Решен да ги земе предвид овие барања, Антверпен е првиот фламански град што ќе го испитува квалитетот на воздухот пред да дава дозволи за изградба на нови училишта и центри за дневен престој.
Несомнено е дека воздухот што го дишат вашите деца зависи од локацијата на училиштето што сте го избрале. Избор којшто, за жал, често ќе биде ограничен поради долгите списоци за чекање во градовите и малиот број училишта во селата.
Па, како да постапам? Пред сѐ, обидете се да не го влошите проблемот, на пример, да не ги носите вашите деца на училиште. Мерките покажуваат дека воздухот содржи помалку NO2 во денови кога нема часови (и кога родителите го чуваат автомобилот во гаража).
Но и училиштата сносат дел од одговорноста. За да ја оправдаат својата одговорност подобро, може да инвестираат во системи за вентилација и/или одржливи топлински пумпи воздух-воздух, коишто не се дизајнирани само за греење и ладење, туку и за прочистување на воздухот.
